Mua dễ, bán khó

Trong vai những người đi bán vàng, chúng tôi đã đến cửa hàng vàng Đại An, 84 Hàng Bạc (Hà Nội). Sau một hồi kiểm tra tuổi vàng bằng các công đoạn: cà và nhúng qua axit... người bán hàng buông giọng: vàng 3 tuổi (30% là vàng - PV), chủ yếu là đồng, chất lượng kém lắm. Giá chỉ 750.000đ/chỉ thôi. Cái lắc này chỉ có giá 1,1 triệu đồng, có bán hay không?

Chị bạn đi cùng tôi mặt ngắn tũn vì không thể hình dung, chiếc lắc mình đặt làm lúc ban đầu là vàng 18K (nghĩa là vàng 7,5 tuổi, 75% là vàng) nay bỗng dưng gần như biến thành cục đồng.

Thấy khổ chủ còn chưa tin vào chất lượng kiểm định của mình, người bán hàng cười: Chuyện này xảy ra thường xuyên. Làm gì có chuyện họ gia công hoặc bán theo đúng giao kèo. Mua rồi phải chịu thôi, giống như mua vải bán áo ý.

Chiếc lắc vàng đang được kiểm định

Để đi tìm kết quả chính xác nhất, chúng tôi đem chiếc lắc vàng này đi kiểm định tại Trung tâm kiểm định vàng của Công ty TNHH Tân Thành Trung, 101 Hàng Gà, Hà Nội và Phòng kiểm định của Viện Đá quý và Trang sức Việt Nam.

Kết quả, hàm lượng vàng của chiếc lắc cũng không vượt quá 18K với khoảng 42%  là vàng (tương đương vàng 10K) còn lại chủ yếu là đồng chiếm đến gần 50% và khoảng hơn 10% là bạc. Tính theo thời giá ngày hôm đó, chiếc lắc vàng 1,6 chỉ này đã bị mất giá khoảng 1, 3 triệu đồng.

Chúng tôi quyết định làm thêm 2 mẫu nữa để có kết quả chắc chắn hơn. Hai chiếc nhẫn vàng ta tròn 9999 trị giá 2 chỉ khi đem vào máy kiểm định thì 1 chiếc cho kết quả 99,8% hàm lượng vàng, còn 1 chiếc chỉ còn 98,8%. "Điều đó có nghĩa, mỗi chiếc nhẫn, bạn đã bị mất 60.000đ" - ông Sơn khẳng định.

Như vậy, với số lượng vàng lớn hàng chục, thậm chí là hàng trăm lượng giao dịch mỗi ngày, người mua có thể mất tiền chục triệu như chơi mà không hay biết. 

Các mánh gian lận tuổi vàng

GS.TSKH Phan Trường Thị, viện trưởng Viện Đá quý và Trang sức Việt Nam phân tích: Hình thức ăn gian phổ biến là độn kim loại khác ngay trong quá trình đúc. Cao cấp hơn và cần kỹ xảo, người ta có thể pha vàng theo hình thức mà giới kinh doanh gọi là vàng hai da. Nghĩa là lớp ngoài được bọc bằng vàng chính hiệu nhưng lớp trong là vàng kém chất lượng hơn hoặc thậm chí chỉ là đồng hoặc chì. Cách này dùng cho cả việc làm non tuổi vàng Tây lẫn vàng ta và chủ yếu là cho đồ trang sức.

Gần đây, theo ghi nhận tại Trung tâm kiểm định vàng của Công ty TNHH Tân Thành Trung, đã xuất hiện vàng ta làm giả dạng nhẫn tròn hoặc vàng miếng. Thậm chí, có các đồ trang sức nhìn bên ngoài như vàng ta, vàng Tây nhưng bên trong lại là đồng, bạc hoặc chỉ nhuộm hoá chất có màu vàng, bạc mà mắt thường không thể phát hiện ra được.

Hàm lượng vàng của chiếc lắc cũng không vượt quá 18K với khoảng 42%  là vàng còn lại là đồng chiếm đến gần 50% và khoảng hơn 10% là bạc

Ngay cả những người bán hàng vàng chuyên nghiệp cũng bị mắc lừa vì khi đưa vào cà hoặc nhúng axit không tới lớp bên trong thì nghiễm nhiên là vàng đủ tuổi. Chỉ khi mang đến các Trung tâm kiểm định có máy móc chuyên dụng mới phát hiện ra, đồ trang sức đó chỉ mạ vàng bên ngoài mà thôi.

Ông Phan Trường Định, Tập đoàn Than và Khoáng sản còn tiết lộ một bí quyết mà dân chế tác vàng qua mặt người tiêu dùng đó là phương pháp mạ xi bên ngoài (đánh bóng đồ trang sức). Theo ông Định, lớp bóng này có thể làm tăng thêm một chút tuổi, khiến đồ trang sức đẹp, bắt mắt hơn nhưng chỉ một thời gian dùng, lớp xi này bay mất, sẽ để lộ lớp vàng kém chất lượng bên trong. Điều này khá đúng với trường hợp chiếc lắc mà chúng tôi đã đem bán tại Hàng Bạc.