Huy động vốn của các ngân hàng đang gặp rất nhiều khó khăn (ảnh: Quý Đoàn).
“Chạy” luật
Lãi
suất cơ bản VND được dự báo duy trì ổn định mức 7%/năm từ nay cho đến
hết năm 2009, cùng với “lời nhắn nhủ” của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước
(NHNN) Nguyễn Văn Giàu về việc ngân hàng nào duy trì lãi huy động trên
10%/năm sẽ bị kiểm tra, kiểm soát một cách toàn diện, hàng loạt ngân
hàng đã điều chỉnh để “chạy” luật.
Ngân hàng TMCP phát triển nhà TPHCM (HDBank)
trong một thời gian dài duy trì “đỉnh” lãi suất huy động VND ở mức
10,3%/năm (chỉ còn thêm 0,2% là chạm trần lãi suất cơ bản), ngày 27/10
đã điều chỉnh giảm còn 9,99%/năm.
Hay như Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) chỉ sau một
ngày công bố lãi suất 6 tháng của sản phẩm “Tiền gửi siêu lãi suất” là
10,05%/năm, đã phải điều chỉnh giảm lãi suất này xuống dưới 10%/năm.
Tương tự, Ngân hàng TMCP Miền Tây (Western Bank) cũng đã phải điều
chỉnh giảm mức lãi suất cao nhất xuống dưới 10%/năm.
Bên cạnh một số ngân hàng điều chỉnh giảm lãi
suất huy động VND theo “tín hiệu” từ NHNN, thị trường tiền tệ lại “bùng
nổ” cuộc đua tăng huy động vốn cuối năm. Theo thống kê từ NHNN, lãi suất tiền gửi VND tuần vừa qua tăng khoảng 0,2 - 0,4%/năm so với tuần trước đó.
Không kể tới các ngân hàng điều chỉnh lãi suất
theo đúng “tín hiệu” của ngân hàng trung ương, một loạt các ngân hàng
TMCP khác trong những ngày đầu tháng 11 này đã tăng khá mạnh lãi suất
kỳ hạn ngắn.
Theo thông báo từ Ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà
Nội (SHB), từ ngày 4/11, lãi suất tiết kiệm VND trên toàn bộ hệ thống
có sự điều chỉnh tăng mạnh ở các kỳ hạn ngắn, tăng dao động từ 0,04 -
0,55 %/năm.
Với biểu lãi suất mới này, lãi suất tiết kiệm
bậc thang VND của SHB thấp nhất cũng đã lên tới 9,2%/năm ở kỳ hạn 1
tháng và mức tiền gửi dưới 500 triệu đồng. Bên cạnh việc tăng lãi suất,
trong thời gian này SHB còn có nhiều chính sách cộng thưởng hấp dẫn
dành cho quý khách hàng.
Trước đó vào ngày
2/11, Ngân hàng TMCP Đông Nam Á (SeABank) điều chỉnh biểu lãi suất
huy động đối với các loại tiền VND, USD và EUR. Đối với VND, lãi suất
huy động được điều chỉnh tăng thêm cao nhất là 1,2%/năm so với biểu lãi
suất cũ, mức lãi suất cao nhất là 9,72%/năm.
Có thể thấy rằng, hoạt động điểu chỉnh lãi suất huy động vốn tại các ngân hàng thương mại hiện nay tập trung ở các kỳ hạn ngắn, còn các kỳ hạn dài đã bị thu hẹp. Ngoài việc tăng lãi suất, nhiều ngân hàng cũng sử
dụng các công cụ huy động là kỳ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ tiền gửi,
trong đó lãi suất được đẩy lên đỉnh điểm ở các kỳ hạn ngắn.
Căng thẳng nguồn cung
Không
còn “đỉnh” lãi suất huy động VND ở mức 10,3%/năm nhưng mặt bằng lãi
suất tiết kiệm trong thời điểm này được các ngân hàng thương mại đẩy
lên khá cao, nhằm “hút” người gửi tiền.
Nhưng theo thừa nhận của cán bộ một ngân hàng
lớn, dù lãi suất đang cao nhưng việc thu hút tiền gửi khá khó khăn.
Trong khi đó, với việc lãi suất cơ bản không thay đổi đã trở thành “bức
tường” kìm hãm dòng vốn chảy vào ngân hàng.
Nguồn tin tổng hợp từ NHNN cho thấy, ước đến
cuối quý 3/2009, tổng phương tiện thanh toán tăng khoảng 21,69% so
với cuối năm 2008; tín dụng đối với nền kinh tế ước tăng khoảng
28%, trong khi huy động vốn ước chỉ tăng 22,45%.
Điều dễ nhận thấy, khi nguồn vốn huy động tăng
thấp hơn tăng trưởng tín dụng, báo hiệu tính thanh khoản của ngân hàng
đang gặp khó. Một trong những nguyên nhân khiến ngân hàng không
thu hút được nhiều vốn là do hiện nay có khá nhiều kênh đầu tư như:
chứng khoán, vàng, bất động sản hút tiền nhàn rỗi trong dân cư và doanh
nghiệp hơn. Để giải quyết vấn đề này, nhiều ngân hàng đã dần dần tăng
lãi suất huy động vốn của mình.
Ông Đào Công Khanh - Tổng Giám đốc Ngân hàng Tiên Phong cho biết:
“Theo đúng chu kỳ kinh tế, nhu cầu vay vốn của doanh nghiệp vào thời
điểm cuối năm thường tăng mạnh. Khi nhu cầu vay vốn của cả nền kinh tế
tăng lên thì các ngân hàng cũng sẽ phải huy động thêm vốn để đáp ứng
được nhu cầu này. Theo nhận định của cá nhân tôi, mặt bằng lãi suất huy
động, nhất là lãi suất huy động ngắn hạn từ giờ đến cuối năm sẽ tiếp
tục điều chỉnh tăng nhẹ”.