Những tin đồn kiểu như thế bắt đầu từ vài năm trước khi giới đầu tưđặt câu hỏi về dữ liệu kinh tế từ Bắc Kinh. Sau khi chính phủ tuyên bốmức tăng trưởng khó tin, một số học giả đã kết luận rằng tốc độ tăngtrưởng được Trung Quốc công bố đã bị thổi phồng lên gấp đôi. Niềm tinrằng các quan chức chính phủ Trung Quốc đã thay đổi số liệu kéo dài daidẳng không chỉ trong giới đầu tư.

Cơ quan Năng lượng Quốc tế gần đây ra báo cáo “Bí ẩn Trung Quốc: Sốliệu GDP đáng tin đến đâu?”, theo đó tổ chức liên chính phủ này tríchdẫn một nghiên cứu cho thấy tăng trưởng GDP quý I của Trung Quốc đượcthông báo là 6,1% nhưng có vẻ như chỉ xấp xỉ mức 0. Những báo cáo nhưthế làm niềm tin của dân chúng giảm sút và không chỉ ở Trung Quốc.

Lòng tin không dễ có, một khi đã nghi ngờ, nhà đầu tư không còn tinvào thị giá nữa và bắt đầu tìm kiếm lý do để hoài nghi. Hãy nhớ lại Chủtịch Bear Stern Alan Schwartz xuất hiện trên CNBC mùa xuân năm ngoái,ông khăng khăng rằng mọi thứ ở ngân hàng này vẫn ổn ngay trước khi FED buộc công ty này phải tự bán mình cho JPMorgan.

Hình ảnh ấy làm người ta nhớ đến những lời bảo đảm trước thảm họanhấn chìm những Lehman Brothers, AIG, Fannie Mae và Freddie Mac.

Internet càng làm sự nghi ngờ lan rộng. Các trang web như shadowstats.com làm nổi bất những câu: “Bạn có bao giờ tự hỏi mình rằngtại sao số liệu về CPI, GDP và việc làm đi ngược với kết quả kinh doanhcủa bạn? Vấn đề nằm ở những báo cáo thiên lệch và thường bị giật dâycủa chính phủ”.

Môi trường blog càng làm vấn đề này trở nên thiếu kiểm soát. Sau khihai người Nhật bị bắt giữ vì cáo buộc chuyển lậu qua biên giớiItaly-Thụy Sỹ 134 tỷ đô la trái phiếu vô danh giả của Mỹ, tầm cỡ của vụviệc khiến giới blogger suy đoán rằng hoặc Bộ Tài chính Mỹ đã “bí mật”phát hành trái phiếu lấy tiền cho các khoản chi mờ ám, hoặc chính phủNhật Bản đang cố bán đổ bán tháo số trái phiếu này với mức chiết khấucao. Sự thật rằng chúng chỉ là những kẻ làm giả tầm thường không khiếngiới blog quan tâm.

Khi những sự kiện trước nay chưa từng nghĩ tới thách thức những giảđịnh cơ bản nhất, chúng thường có xu hướng bị nghi ngờ, cuộc khủnghoảng này cũng không phải ngoại lệ.

Dân chúng thấy rằng chính phủ có động cơ mạnh mẽ để đưa ra những sốliệu kinh tế đáng khích lệ, còn niềm tin của họ vào các định chế thenchốt thấp hơn bao giờ hết.

Những lời tuyên bố từ Washington, London, Brussels và Tokyo khônglàm tình hình thêm sáng sủa. Các nguyên thủ nói về “thảm họa sụp đổ” và“tia hy vọng” có khi trong cùng một tuần lễ.

Liệu các số liệu kinh tế chính thức có bị thay đổi một cách có chủý? Có lẽ không, người ta không ngốc đến vậy. Những nhà đầu tư tinhtường sẽ nhìn thấu những mánh khóe ấy.

Tại sao không đưa thẳng các số liệu ra và để tự chúng nói lên mọiđiều? Khi chờ đợi hồi phục, hy vọng rằng các nguyên thủ cưỡng lại đượccám dỗ sửa đổi số liệu để vẽ nên một bức tranh toàn màu hồng.

Một bài diễn thuyết hùng hồn cùng với các báo cáo kinh tế khách quancó thể khiến sự tin tưởng phục hồi nơi công chúng. Nếu đó là niềm tin,một vài mầm xanh sẽ đâm chồi và nở hoa thịnh vượng.